Η Απέναντι Όχθη

          Το μούσι του Αβραάμ Λίνκολν

Περνάω τα σύνορα. Γύρω μου γη παρατημένη. Ξαφνικά στάση.  Χαώδες μακρόστενο πολυκατάστημα στη μέση του πουθενά. Μέσα, μυρίζει κατάχρηση  χλωρίνης, ο αντίλαλος πολλαπλασιάζει  την φωνή μας, άνθρωποι σφουγγαρίζουν, εμείς περπατάμε, κι αυτοί σφουγγαρίζουν πίσω  μας .  Στην πρόσοψη, κόκκινα φλογερά γράμματα "KEMAL YAY ΤΕSIS..κλπ, κλπ...", από πάνω  ακριβώς,  δεσπόζει μια φιγούρα, που δεν μοιάζει καθόλου στον Κεμάλ, αφού, απ' ότι ξέρω, δεν είχε μούσι  ο Κεμάλ . Αυτός  θυμίζει κάποιον άλλον, αυτός είναι φτυστός ο...Αβραάμ Λίνκολν.

              Υγρασία στα πρόσωπα

Να μαι πάλι εδώ, στην απέραντη Πόλη, με την μόνιμη συννεφιά πάνω απ' το Βόσπορο.  Κρύο, περίπου σαν της Ευρώπης. Η υγρασία, όμως, που κάθεται επάνω στα πρόσωπα των κατοίκων, τους κάνει,  να μοιάζουν, λιγάκι πιο κουρασμένοι, πιο αργοί, πιο Ανατολίτες.

             Ψυχεδέλεια

Αρχίζω να περπατάω αφήνοντας τα πάντα στη τύχη, χωρίς πυξίδα. Μ' αρέσει  να ταξιδεύω έτσι.  Διαλέγεις στο χάρτη τα πιο ωραία ονόματα δρόμων  και κατευθύνεσαι προς τα κει. Δεν παριστάνω τον ανήξερο, δυστυχώς ξέρω ήδη αρκετά,  ούτε τον, όλο βουλιμία, τουρίστα. Απλά προσπαθώ να νιώσω σαν να ζω εδώ, σαν να είμαι ένας άνθρωπος που πηγαίνει απλά στη δουλειά του, και τυχαία, περνάει μπροστά από μια βιτρίνα και βλέπει κάτι θεσπέσια, πολύχρωμα, ψυχεδελικά  γλυκά.

                      Η μορφή

Κοιτάζει με τα τρομερά του γυαλιά, το παρόν και ,ίσως, το μέλλον της πόλης. Μια κάποια μορφή, δεν βρίσκετε;  Ίσως να ήταν ποιητής, ίσως και σφαγέας, ίσως και τα δύο. Εμένα με νοιάζει αυτή η φυσιογνωμία, που ούτε τ' όνομα της δεν ξέρω,  και  που βρίσκεται στη μέση μιας πλατείας, ανάμεσα στα γυμνά δέντρα , κάπου στην Κωνσταντινούπολη.

 

                    Το πλοίο 

Ο Βόσπορος για τους κατοίκους της Πόλης, είναι κάτι το πολύ φυσικό. Περπατάς να πας κάπου, και ξεπροβάλλει από ένα άνοιγμα, σαν υπενθύμιση. Κινείται παράλληλα με τη ζωή , η ροή του ενώνει τους τόσο διαφορετικούς, μεταξύ τους, πολίτες. Όταν π.χ.  ένα πλοίο κυλάει αργά στο στενό πέρασμα, είναι ορατό από εκατομμύρια ψυχές που κατά τ' άλλα δεν έχουν τίποτε κοινό: ο διαδηλωτής που πάει στη πλατεία Τακσίμ, να τα σπάσει, ο αστυνομικός που πάει να δείρει το διαδηλωτή, ο δημοσιογράφος που πάει να καλύψει το "γεγονός" , η νοικοκυρά που πάει προς το σπίτι για να βάλει τηλεόραση και να δει το "γεγονός" σε ζωντανή μετάδοση. Όλοι τους, θα κοιτάξουν, έστω και για λίγο, το πλοίο που κυλάει αργά στο Βόσπορο. Όλοι τους, θα έχουν, έστω και για λίγο, την ίδια κοινή εικόνα, και ίσως όλοι τους, να συγκινηθούν και λίγο.

                      Η μισή γέφυρα

 Νέο ζευγάρι Τούρκων ψάχνει. Τι άραγε; Μπορεί να είναι  και συμβολικό. Δύο  Τούρκοι του 21ου αιώνα,  μπροστά σε μια μισοτελειωμένη(;), κατεστραμμένη(;) γέφυρα...
Ποιο είναι το πρόσωπο της Τουρκίας, σήμερα; Στη περιοχή Μπέγιογλου  αλλά και γύρω, εκατοντάδες νέων  ανθρώπων ζούνε και κινούνται ευρωπαϊκά, με ότι κι αν μπορεί να σημαίνει αυτό. Οι σχέσεις, το ντύσιμο και οι καυγάδες τους, έχουν εδώ και καιρό, κάτι απ' την φινέτσα, αλλά και την πολυπλοκότητα, της σκέψης της Γηραιάς Ηπείρου. Αν ήξερα Τουρκικά, θα ήθελα πολύ ν΄ακούσω τι λένε στις μεταξύ τους, εκ βαθέων, συζητήσεις, αλλά και στο τσακίρ κέφι τους, επάνω. Πως  βιώνουν άραγε,  την ατέλειωτη μητρόπολη και τα μικροδράματα της, και που μπορεί να βγάλει, εντέλει, όλο αυτό;
Απ' την άλλη,  υπάρχει το παρακράτος και η κεκαλυμμένη στρατοκρατία, που κρύβονται πίσω απ΄ τις τεράστιες σημαίες με την ημισέληνο, και απ' το αυστηρά πορτραίτα του πατερούλη Ατατούρκ. Στη  πιο σκοτεινή πλευρά της πόλης, δολοφονούνται άνθρωποι, μετριοπαθείς, δημοσιογράφοι και άλλοι, που ονειρεύονταν ότι κάποτε η ημιτελής γέφυρα, θα ολοκληρώνονταν...
  Δεν ξέρω.  Η μισή γέφυρα, με το ζευγάρι, κρύβουν καλά το μυστικό τους. Πάντως, αν προσέξτε καλά τη κοπέλα στη φωτογραφία , θα δείτε ότι δεν φοράει μαντίλα.

  

               Έλληνες και Τούρκοι 

Παρόμοιες φυσιογνωμίες με τους Έλληνες, παρεμφερή χούγια, δύο αντίθετοι κόσμοι που αλληλοεξαρτώνται. Μιναρέδες και εκκλησίες, εθνικισμοί και κοντόφθαλμες πολιτικές, το κάλεσμα του μουεζίνη με παγκοσμιοποιημένο μπιτάκι  και γλυκερή νοσταλγία για τις "χαμένες πατρίδες'. Προσπαθώ να τα απλώσω  όλα μέσα μου, αλλά μπερδεύομαι. Η Τουρκία δείχνει ότι προχωράει όλο αυτοπεποίθηση "ντυμένη" ευρωπαϊκά   , αλλά στο "βλέμμα" της διακρίνεις το άγχος και την υστερία αυτού που θέλει να ξεφορτωθεί κάτι. Κι η ανάσα της μυρίζει εθνικισμό. Απ΄την άλλη οι ορδές των Νεοελλήνων τουριστών  που προσπερνώ,  δεν έχουν τίποτε απ' την διαυγή θλίψη των Θεοδοσιανών τειχών , ούτε των κομψών κτιρίων στο Πέραν.  Εμείς  ή θα είμαστε υπερήφανοι με λάθος τρόπο ή για λάθος λόγους.

  

             Χωρίς σκιές 

Όλο λέω ότι θα κρατηθώ και ότι δεν θα ξαναμιλήσω πια για  το παρελθόν, και τις σκιές του. Θέλω να μιλάω για κτίρια, όπως αυτά της φωτογραφίας, που θα μπορούσε να είναι οπουδήποτε στο κόσμο: Σικάγο,Τόκιο ή Αλεξανδρούπολη. Αλλά μάλλον είναι πολύ δύσκολο να ταξιδεύεις στο κόσμο, χωρίς αποσκευές, άδειος εντελώς, χωρίς  σκιές.

Μια άλλη φορά, ίσως-

 φωτογραφίες από τους συνταξιδιώτες  Επαμεινώνδα  Τερκενλή και   Ανδρέα  Αντωνόπουλο  ευχαριστούμε.

Ε. ΕΟΤ

 Η πλαζ του Ε.Ο.Τ. το χειμώνα:  άδειες ξαπλώστρες, βρεγμένη άμμος, καθόλου σκιές.

Έξι μήνες μετά:  "Γιαγιά έχει τσούχτρες", "ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ", καρτούν συνταξιούχοι, λαστιχένια παπούτσια,  γαλάζιο παγωτό, σαχλές ρακέτες.  "Η μικρή του χρόνου δεν θα ρχεται μαζί μας".

 Αντικείμενα άχρηστα που παίρνουν αξία, μόνο, κάθε καλοκαίρι.

Δ. Το Δωμάτιο.

Το δωμάτιο μυρίζει μαγειρεμένο λάχανο, τα χέρια της  ΝΕΟ ULTRA FAIRY. Στο καφέ σκρίνιο η ζωή της όλη,  το χωριό, ο γάμος της, τα είκοσι τόσα χρόνια στις Γερμανίες. Κάθε κορνίζα κι ένα αγαπημένο πρόσωπο, κάθε δαντέλα κι ανάμνηση:  η παρέλαση του εγγονού , o γάμος του Γιώργου. Δεξιά,  το ρολόι και το ημερολόγιο, μετρούν τις ώρες και τις μέρες που φεύγουν έτσι, χωρίς αλλαγές, με το "τι θα φάμε αύριο;" ή με το  " έχει ψύχρα απόψε".  Αριστερά, επάνω στο σκαλιστό τραπεζάκι, φωτίζει το πιο ωραίο "λαμπατέρ", η τηλεόραση.
 Η "παλιά" ζωή συνεχίζεται, ερήμην μας. Όλα είναι ακόμα εδώ. Εικόνες και σύμβολα που συχνά "κατακρεουργήθηκαν"  από τον  "λυρικό" οίστρο  κατεστημένων στιχουργών και το μελό της παλαιάς αριστεράς,  και τελικά διαμόρφωσαν, ηθελημένα ή μη, τη μέση αισθητική και το πεδίο συγκίνησης, του  Νεοέλληνα:  Η καλή μαυροφορεμένη γριούλα, ο φτωχός αδικημένος με τα καθαρά χέρια και τη μεγάλη καρδιά, "το μερτικό μου απ' τη χαρά που το χουν πάρει άλλοι"...
Τώρα πια όμως, το μικροαστικό δυαράκι με την  κοντοκουρεμένη υπερήλικη μπορεί ν' αποδειχτεί σκέτος εφιάλτης. Πράγματα που παλαιότερα ίσως να ήταν αγνά και ταπεινά, τώρα έχουν καταντήσει βαρίδια  για όσους θέλουν να τρέξουν προς άλλες, νέες κι άγνωστες κατευθύνσεις.
Το δωμάτιο εξακολουθεί και υπάρχει, δεν μπορούμε να το αγνοούμε, ίσως να είναι εδώ για πάντα. Το δύσκολο είναι να το κοιτάξουμε σαν να το αντικρύζουμε για πρώτη φορά...