- Ζώντας όλους αυτούς τους μήνες στον ελλαδικό χώρο, μαθαίνεις (;) να ζεις σε μια κατάσταση του στυλ "λίγο πριν το τέλος". Σε μια ατμόσφαιρα που αρνείται ν' αλλάξει ή να φτάσει οριστικά στο "τέλος" και που, αντίθετα, παραμένει πεισματικά κολλημένη στο "λίγο πριν", σ' ένα διαρκές και καθημερινά αυτοτροφοδοτούμενο "λίγο πριν". Με αυτά καρφιτσωμένα μες το μυαλό μου, ταξίδεψα ή καλύτερα δραπέτευσα για λίγο, στην πρωτεύουσα του "εχθρού", στο Βερολίνο.
- Διάβασα πρόσφατα στη Καθημερινή μια συνέντευξη του Γάλλου φιλοσόφου Pierre-André Taguieff που αναφερόμενος και στην ελληνική εκδοχή των "αγανακτισμένων" είπε τα παρακάτω: "H δαιμονοποίηση του εχθρού αντικαθιστά την ανάλυση της κατάστασης και τον στοχασμό..." και σκέφτηκα ότι αυτό ακριβώς αποτελεί παγίδα για τη χώρα μας, μια μεγάλη κρυφή παγίδα που αν δεν την προσέξουμε μπορεί να οδηγηθούμε σε ακόμη σκοτεινότερες καταστάσεις.
- Το Βερολίνο, ως πόλη, έχει γνωρίσει παρόμοιες καταστάσεις, μιας και όλες οι "πληγές" του Ευρωπαϊκού 20ου αιώνα, είναι εμφανείς παρά το λίφτινγκ της ενοποίησης. Η πρωτεύουσα της Γερμανίας, δεν ξεχειλίζει από μνημεία ή αρώματα, σε αυτούς τους τομείς πόλεις όπως το Παρίσι και η Κωνσταντινούπολη παραμένουν ασυναγώνιστες. Ακόμα, η θλίψη που αποπνέουν τα χοντροκομμένα κτίρια σε ύφος σοσιαλιστικό, απομακρύνουν κάθε διάθεση ανέμελου τουριστικού ξεσαλώματος, τουλάχιστον τις περισσότερες ημέρες του χρόνου. Γενικά η ατμόσφαιρα που κυριαρχεί παντού σε κάνει να σοβαρεύεις και να κάτσεις να σκεφτείς. Είναι βλέπεις κι ουρανός, βαρύς και γκρίζος σαν μολύβι, που δεν σηκώνει αστειάκια.
- Αντιθέτως είναι ο κατάλληλος καιρός για δουλειά! Τι λυτρωτικό πράγμα φαντάζει το παραπάνω στα μάτια κάποιου που προέρχεται απ' το μέρος που βασιλεύουν η ραστώνη, η αργή αποσύνθεση και οι "απόψεις", οι τελευταίες, μασκαρεμένες ,μάλιστα και με το μανδύα της "αγανάκτησης" ή της "συνταγής για τη σωτηρία της πατρίδας". Στο Βερολίνο οι άνθρωποι δουλεύουν, προχωράνε, συντηρούν το "παλιό" όταν αυτό έχει αξία κι όταν το "παλιό" δεν τους πείθει πια τολμούν το "καινούργιο", που , έτσι κι αλλιώς, προϋποθέτει το "παλιό" για να υπάρξει.
- Στο Deutsches Historisches Museum, στο Μουσείο Γερμανικής Ιστορίας, βλέπεις να ξετυλίγεται , από αίθουσα σε αίθουσα, όλη η νεώτερη Ιστορία της Γερμανίας, επομένως κι όλου του υπέροχου αλλά και φριχτού, ταυτόχρονα, ευρωπαϊκού 20ου αιώνα, δηλαδή από το τέλος του Α' παγκοσμίου πολέμου έως και την πτώση του Τείχους. Κάθεσαι άφωνος μπροστά στις χριστουγεννιάτικες γιρλάντες με τη σβάστικα(!) φτιαγμένες ειδικά για τα ξανθά ροδαλά παιδάκια των Ναζί.
Κάθεσαι άφωνος μπροστά στα κινηματογραφημένα ντοκουμέντα με τον Αδόλφο να κινείται σαν υστερικός Σαρλώ του Εωσφόρου. Τέλος, κάθεσαι βουβός και πονάς, αντικρίζοντας τα πορτραίτα των θυμάτων του Ολοκαυτώματος: βλέπεις νέους που δεν πρόλαβαν, ηλικιωμένους που δεν πρόφτασαν να φύγουν απαλά και γλυκά στα χέρια οικείων, κορίτσια που δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να βλαστήσουν και να καρποφορήσουν... Αναρωτιέσαι αν πρέπει κανείς να μένει μόνο στη μνήμη και στην παράθεση ντοκουμέντων, όμορφα βαλμένων σε βιτρίνα, κι αν φτάνει αυτό μόνο...
- Κάθομαι σ' ένα καφέ, πίνοντας μια χλιαρή BERLINER και σκέφτομαι , αυτή τη φορά με τρυφερότητα, τη τωρινή Ελλάδα που βαρυγκωμά, και με πιάνει μια λάιτ νοσταλγία. Νιώθω λίγο ένοχος για μια πλευρά του εαυτού μου που θέλει συχνά ν΄αλαφραίνει τις δύσκολες καταστάσεις. Δεν χωνεύονται με τίποτα όσα έχουν γίνει, αλλά απ την άλλη όλα άλλαξαν από τότε. Η χαροκαμένη αλλά αξιοπρεπής μικρή Ελλάδα των πολέμων και των δυσκολιών, έχει δώσει τη θέση της σε μια μάζα απροσδιόριστη, που μπάζει από παντού, που ανά πάσα στιγμή, κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα. Κι όπως πριν, έτσι και τώρα, παραμένει αυτονόητο το αίτημα για οικονομική αποζημίωση. Οι νεκροί πρέπει να αποκατασταθούν ηθικά και το τερατώδες πρέπει να δώσει τη θέση του στην οριστική δικαίωση και την αιώνια γαλήνη. Αλλά πως θα γίνει αυτό, όταν όλα τα παραπάνω εκστομίζονται σπασμωδικά κι εκ του πονηρού από τους εγχώριους τηλε-εθνικιστάκους, κι από τους ,κάθε λογής, πολιτικό-πνευματικούς μας ταγούς;
- Ρίχνω μια τελευταία ματιά γύρω μου: το σύγχρονο Βερολίνο, είναι το αντίθετο αυτού που οραματιζόταν ο Χίτλερ, δηλαδή μια αρχαιοελληνικού ύφους πρωτεύουσα των απογόνων των Ούννων.Και μάλλον πολύ λίγο θυμίζει τις σκοτεινές εποχές του Τείχους. Μοιάζει πιο πολύ με την πολιτεία του Wim Wenders, έτσι απ΄το σινεμά την πρωτοέμαθα κι εγώ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα βρεις πια εκείνην την τόσο γοητευτική ονειρική εγκατάλειψη της. Η πόλη από το Spandau έως το Mitte και το Kreuzberg είναι αδιαίρετη πλέον αλλά και ανακατεμένη και πολυπολιτισμική . Εκεί που άλλοτε αλώνιζαν οι κατάσκοποι, τώρα νέοι καλλιτέχνες ονειρεύονται μελλοντικά έργα.
Τέλος, στο πάλαι ποτέ Ost-Berlin, κάτω από τα κτίρια με εμφανή ακόμα τα σημάδια της ανατολικού τύπου σεβεντίλας, ανθούν ακομπλεξάριστες ιδέες και οι έρωτες σε ποικίλους συνδυασμούς, όχι όμως με αναίδεια, αλλά με την φυσικότητα ενός ανθρώπου που χαίρεται τις ελευθερίες του, υπακούοντας ταυτόχρονα σε βασικούς κανόνες. Δηλαδή με τα αυτονόητα...
